Cùng với các đặc sản Quảng Ngãi khác như cá bống sông Trà, mạch nha Mộ Đức,.., hương quế Trà Bồng đang từng bước trở thành điểm nhấn và là quà tặng yêu thích của khách du lịch gần xa. Từ hàng nghìn năm nay, người Kor ở Trà Bồng – Quảng Ngãi luôn xem quế là cây trồng truyền thống, gắn bó với đời sống của họ như máu thịt, dù trải qua bao nỗi thăng trầm. Quế Trà Bồng – sản vật lừng danh của đất Quảng Ngãi – như một lời ngợi ca sự trù phú của vùng đất này. Cùng topquangngai.vn khám phá đặc điểm cũng như giá trị của hương quế Trà Bồng ngay bài viết bên dưới nhé!
Quế Trà Bồng – sản vật lừng danh của đất Quảng Ngãi – như một lời ngợi ca sự trù phú của vùng đất này.
Hương quế Trà Bồng và những bật mí thú vị
Hương quế Trà Bồng – kỷ lục châu Á
Quế Trà Bồng – Quảng Ngãi là sản phẩm của người đồng bào dân tộc thiểu số người Kor, đã được Tổ chức Kỷ lục Châu Á vinh danh là Kỷ lục Châu Á mới vào tháng 11/2013. Đây là cơ hội vô cùng thuận lợi để những sản phẩm từ loại cây này đến với thị trường thế giới.
Từ bao đời nay, quế được biết đến là cây trồng kinh tế chủ lực của người đồng bào nơi đây. Theo nhiều ý kiến của đồng bào nơi đây, thập kỷ 80-90 của thế kỷ trước được xem là thời “hoàng kim” của cây quế.
Quế được trồng trong vườn nhà, trên nương cao, dọc theo các triền núi, sông suối… Lúc bấy giờ, cây quế Trà Bồng được xem là tiêu chuẩn để đánh giá sự giàu nghèo của các gia đình trong bản làng, hoặc thậm chí là giữa vùng này và vùng khác,… Hương quế Trà Bồng thơm ngào ngạt, theo gió thoảng bay xa hàng chục kilomet.
Quế Trà Bồng – Quảng Ngãi đã được Tổ chức Kỷ lục Châu Á vinh danh là Kỷ lục Châu Á
Đối với người kinh, đến ngày “dựng vợ gả chồng”, bố mẹ thường cho vàng, cho đất đai, cho nhà, cho tiền mặt,… để khởi nghiệp, xem đó là “của hồi môn”. Nhưng với tục lệ của người đồng bào Kor, “hương quế Trà Bồng” còn là một thành phần trong “của hồi môn” của cha mẹ dành cho con cái làm vốn, tạo kế sinh nhai.
Hương quế Trà Bồng – đã từng rơi vào thế “chết”
Vào những năm 2000, “hương quế Trà Bồng” đã từng rơi vào thế “chết”. Thậm chí, diện tích trồng cây quế Trà Bồng – Tây Trà đã bị thu hẹp đáng kể, giảm gấp 2 – 4 lần so với trước. Và dĩ nhiên, giá quế vỏ cũng theo đó là “tuột dốc không phanh”, chỉ còn 20.000 – 26.000 đồng/ kg vỏ khô, chỉ bằng khoảng 1/3 so với trước. Điều này đến từ một số nguyên nhân như sự “tấn công” của những cây trồng khác như keo, bạch đàn, sắn,… Tuy nhiên, người đồng bào Kor vẫn không từ bỏ và họ luôn mong đợi sự hồi sinh trở lại của cây quế Trà Bồng.
Sự “hồi sinh” hoàng kim trở lại của hương quế Trà Bồng
Sau một thời gian dài “lận đận”, từ sự trợ giúp của các cấp các ngành tỉnh Quảng Ngãi, ngày 31/8/2010, một sự kiện mang tính bước ngoặt cho cây quế Trà Bồng đó là việc Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học – Công nghệ) đã chính thức công nhận “Nhãn hiệu tập thể quế Trà Bồng – Tây Trà” cho 196 thành viên. Đây là những hộ sản xuất, kinh doanh mặt hàng quế, được bảo hộ tổng thể gồm: quế và quế sơ chế dùng để làm đồ gia vị; mua bán quế và sơ chế quế, trồng quế…
Đến nay, theo thống kê ở huyện miền núi Trà Bồng thì diện tích quế đã gần 2.000ha và Tây Trà hơn 1.000ha. Nếu như trước đây, việc mua bán hương quế Trà Bồng chỉ dừng lại ở việc trao đổi quế vỏ, quê thô sơ,… thì nay, các sản phẩm từ quế đã được chế tác đa dạng và phong phú hơn như làm bình ly uống nước, hộp đựng tăm,…
Dĩ nhiên, thị trường tiêu thụ “hương quế Trà Bồng” cũng không chỉ dừng lại trong khu vực một tỉnh thành, một địa phương mà vươn xa tầm cỡ quốc gia, quốc tế, được nhiều khách hàng ngoại quốc ưa chuộng.
Hương quế Trà Bồng – trong giá trị có kỳ công
Công dụng “vàng” của hương quế Trà Bồng
So với nhiều loại trồng ở các nơi khác, cây quế Trà Bồng có mùi thơm, vị cay nồng đặc trưng và chứa hàm lượng tinh dầu cao nhất nhì thế giới.
Cây quế Trà Bồng không những mang đến nguồn thu nhập ổn định cho đồng bào dân tộc Kor mà nó còn mang lại nhiều giá trị vàng cho người sử dụng. Có thể kể đến như:
- Quế Trà Bồng, đặc sản Quảng Ngãi không chỉ được sử dụng để làm gia vị cho món ăn, giúp kích thích tiêu hóa mà còn làm đồ vật trang trí mỹ nghệ như bình, chén, hộp đựng trà, tăm nhang,…
Quế Trà Bồng còn được áp dụng để sản xuất đồ mỹ nghệ
- Theo nghiên cứu của y học hiện đại, cây quế Trà Bồng là một trong 4 vị thuốc cấp cứu cho người, có tác dụng giúp tăng cường trí nhớ, trị cảm cúm, đau nhức xương khớp, kích thích tuần hoàn máu,…
- Bên cạnh đó, tinh dầu thiên nhiên từ cây quế Trà Bồng giúp thư giản tinh thần, được sử dụng rất nhiều trong sinh hoạt hằng ngày. Hương quế Trà Bồng luôn mang lại cho con người ta cảm giác đê mê, khó tả.
Tinh dầu quế Trà Bồng giúp bạn thư giãn hoàn hảo sau những căng thẳng của cuộc sống
Tham khảo thêm: Tỏi Lý Sơn – linh hồn của đất đảo Quảng Ngãi
Kỳ công nghề trồng cây quế Trà Bồng
Việc trồng quế Trà Bồng hết sức vất vả, phải trải qua nhiều khâu chọn lọc kỹ càng. Hạt quế được chọn làm giống từ những cây phát triển tốt.
Cuối năm, người Kor tiến hành hái hạt giống, phơi khô và cho vào các ống tre, nứa treo trên giàn bếp, đến đầu năm sau thì đem ươm xuống đất tơi xốp. Trước khi ươm, hạt quế phải được ủ trong các lớp lá dày để tạo độ ẩm làm tiêu lớp vỏ ngoài, sau đó ngâm nước và loại bỏ những hạt nổi lên.
Chăm sóc cây quế là công đoạn hết sức quan trọng để tránh sâu bệnh. Sau khoảng 5 – 10 năm, cây quế bắt đầu cho thu hoạch. Mỗi năm có 2 đợt thu hoạch quế, đợt 1 bắt đầu từ tháng 3 – tháng 4 và đợt 2 trong tháng 7- 8. Trong khoảng thời gian này, vỏ quế dễ lột và có nhiều tinh dầu hơn cả. Người trồng quế thường dùng dao để rạch vỏ và có một cái móc để tách ra khỏi thân cây.
Kỳ công nghề trồng cây quế Trà Bồng Quảng Ngãi
Sau khi khai thác, vỏ quế được phơi khô, úp ruột xuống dưới để tránh nắng gắt và bảo vệ tinh dầu. Vỏ quế phơi khô được bó lại, 2 đầu phủ cỏ tranh hoặc lá để bảo quản.
Vỏ quế được chia thành 5 loại theo chất lượng, gồm:
- Quế Tam Sơn: là loại cây quế lâu năm, có vỏ dày đến 5 ly
- Quế Ống dày từ 2 đến 3 ly và dài 0,6m
- Quế Xô có độ dày như quế ống nhưng chiều dài ngắn hơn
- Quế Chi (tức quế nhánh)
- Quế vụn, nát.
Cây quế Trà Bồng mang lại nhiều giá trị cho con người. Rồi một khi ai đó xa quê hương, họ sẽ không quên về nguồn cội, về miền đất mà họ từng sinh ra, lớn lên cùng cây quế Trà Bồng ân tình. Hương quế Trà Bồng rồi cũng sẽ vươn xa hơn nữa đến với bạn bè quốc tế năm Châu. Nhạc sỹ Đào Việt Hưng đã viết:
“Cất tiếng hát ngợi ca, những con người đất Quảng
Chắt chiu từng hạt thóc góp công xây đất nước
Vẫn ngát hương thơm như hương quế!!! hương quế Trà Bồng”…
0 Comments